Home Inloggen

Artikelen over Dertiende eeuw

Moderators: Administrators Lezers: Gasten



INTRODUCTIE
De dertiende eeuw
De Noorderwind houdt de dertiende eeuw aan als uitgangspunt voor het nabootsen en doen herbeleven van de middeleeuwen. In dit artikel een korte samenvatting van de hoogtepunten uit die tijd.
  

KUNST & CULTUUR
Gotiek in de Nederlanden van de dertiende eeuw
Gotiek of gotische bouwstijl is voor de meeste onder ons geen vreemd woord en vaak denkt men dan aan de prachtige gotische kathedralen in Frankrijk. Gotiek is echter ook dichter bij huis te vinden, in de Nederlanden en zelfs in eigen regionale stijlen.
Kerstfeest in de middeleeuwen
De kerstboom versierd, lekker eten op tafel, veel lichtjes in allerlei soorten en maten, de Kerstman die langskomt om gul cadeaus te geven. We weten niet beter dan dat het altijd zo geweest is, al tweeduizend jaar, sinds de geboorte van Christus. Want dat is immers wat er gevierd wordt. Toch? Of niet?
Middeleeuws gebrandschilderd glas
De vroegst bekende gekleurde ramen dateren uit de vierde eeuw. Het hoogtepunt van gebrandschilderd glas kwam met de bouw van de gotische kerken en kathedralen, vanaf het midden van de twaalfde eeuw.
Muziek in de Middeleeuwen
De middeleeuwers waren in staat vernuftige vondsten te doen en geniale ideeën voort te brengen. Twee vondsten in de middeleeuwen die van zeer groot belang zijn voor de muziek toen en nu zijn de ontwikkeling van het notenschrift en de polyfonie (meerstemmigheid).
Muziek: Het Lied van Broeder Zon
Franciscus van Petrus van Bernardone leverde een belangrijke bijdrage aan de wereld in de dertiende eeuw en ver daarna. In de winter van 1225 schreef hij'Het Lied van Broeder Zon of loflied van de schepselen’. Het werd het eerste meesterwerk van de Italiaanse literatuur.
Muziek: Kerstmuziek in de Middeleeuwen
In Europa ontstond in de zestiende en zeventiende eeuw een grote traditie in kerstmuziek. Deze traditie kwam natuurlijk niet uit de lucht vallen. In de middeleeuwen was de muziek en daardoor ook de kerstmuziek volop in ontwikkeling tot deze traditie.

LEVEN, GEZONDHEID & GEZAG
Angst in middeleeuws geloof en maatschappij
Dat de wrake Gods zich niet alleen in dit leven voltrekt, maar zeker ook in het hiernamaals, was in de middeleeuwen een belangrijk element van het geloof en het dagelijks leven. Zeker onvermijdelijk was het laatste oordeel.
De dertiende eeuw en haar pausen
In de dertiende eeuw heeft een groot aantal pausen, 18 in totaal, op de stoel van Petrus gezeten (de paus werd en wordt gezien als de opvolger van Petrus). De rol die de pausen hebben gespeeld vraagt om de bespreking van een paar van deze dertiende-eeuwse kerkleiders.
De middeleeuwse stad en het boerenleven
Het standaardbeeld van middeleeuwse steden is niet positief. Ze waren vol, vies, gevaarlijk en ongezond. Het vuilnis werd op straat gestort, mensen hielden varkens in huis, als je niet uitkeek kreeg je een po over je uitgestort, en na al die ellende stierf je een pijnlijke dood aan de pest...
Kampvolgsters in de middeleeuwen
Middeleeuwse legers bestonden niet alleen uit soldaten. Minstens zo belangrijk - zowel in aantal als in functie - waren de kampvolgers, mensen die met het leger meetrokken en allerlei taken vervulden die niet door de legeraanvoerders geregeld werden.
Landbezit van Middeleeuwse boeren
In de Middeleeuwen waren de meeste mensen boeren, en het belangrijkste bezit van een boer was natuurlijk zijn grond. In de middeleeuwen waren veel boeren echter geen eigenaar van het land dat ze bewerkten.
Medische kennis in de middeleeuwen
In dit artikel wordt ingegaan op verschillende beroepsgroepen, hun taken en studies. Kortom, alles wat met de verschillende beroepen te maken had. Tevens zal worden ingaan op de behandelmethoden en daarbij het gedachtegoed wat ten grondslag lag aan de gekozen behandelmethoden.
Naar school in de dertiende eeuw
In Nederland besteden de media dagelijks aandacht aan de inhoud van het onderwijs, de opzet van het onderwijs, de financiering en de kwaliteit van leraren. In de dertiende eeuw was het onderwijs ook in beweging, maar was duidelijk anders dan vandaag.
  

MIDDELEEUWSE PERSONEN
Middeleeuwers - John Hawkwood
John Hawkwood (1320-1394), een Engelsman, maakte van vechten zijn beroep. Hij was de zoon van Sible Hedingham, een looier uit Essex. Veel is er niet bekend over zijn jeugd en er doen daarover dan ook vele verschillende verhalen de ronde. Wel is bekend dat hij uiteindelijk in Londen voor militaire dienst tekende.
Middeleeuwers - De Heilige Mark & Koning Mark
Als je naar de geschiedenis van de naam en het woord Mark kijkt, kom je zowel bekende als onbekende betekenissen tegen. De meeste bekende heilige Mark is Mark de Evangelist. Iemand die een stormachtige plaats inneemt in de geschiedenis van personen met de naam Mark is Koning Mark van Cornwall.
Middeleeuwers - Jacob van Maerlant
Jacob van Maerlant was een van de belangrijkste Middelnederlandse schrijvers. Zijn bekendste werken zijn de Spiegel Historiael en Der Naturen Bloeme, maar hij schreef ook vertalingen van Franse romances en historische en 'wetenschappelijke' werken.
Middeleeuwers - William Marshal
William Marshal (ca. 1146-1219) is een relatief onbekende middeleeuwer, maar daarom niet minder interessant. Door zijn diensten te verlenen aan vijf verschillende koningen wist hij op te klimmen van landloze, jongere zoon tot één van de belangrijkste heren in Engeland.
Middeleeuwers - William Wallace
William Wallace (ca 1270-1305) is waarschijnlijk het bekendst van de film Braveheart en zijn schreeuw om 'freedom' in de executiescène. Echter, deze geeft een eenzijdig beeld van de positie die Wallace inneemt in de geschiedenis.
  

RIDDERS
De Hospitaalridders
De Orde van de Hospitaalridders is een ridderorde die zijn ontstaan in de middeleeuwen had, maar heden ten dage nog steeds bestaat, maar natuurlijk wel in een andere vorm dan toen.
De Orde der Tempeliers
Als de wilde verhalen en complottheorieën weggenomen worden, wat blijft er dan over van de Tempeliers? Wie zijn deze ridders als alleen de historische feiten en bronnen in beschouwing worden genomen?
Ridderceremonies
Als zijn heer een schildknaap waardig achtte een ridder te worden vond de ridderceremonie plaats. De ridderceremonie was van grote betekenis: dit was het moment waarop de schildknaap van jongen tot man werd en van ‘gewone man’ tot edele.
Training en angsten van ridders
In dit artikel wordt uitgelegd hoe ridders in de dertiende eeuw getraind werden, welke motieven zij hadden om oorlog te voeren en wat hun angsten waren.

STRIJD & SLAGVELD
De bevoorrading van middeleeuwse legers
Bij het voeren van oorlog in de middeleeuwen kwam veel meer kijken dan men zich vaak realiseert. Veel boeken (en andere media, zoals films) leggen de nadruk op het vechten zelf. Maar hoe kwamen middeleeuwse legers eigenlijk aan de middelen om te overleven? En wat voor voedsel werd er zoal gegeten?
De Mongoolse invallen in Europa
Vanaf de regeerperiode van Genghis Khan trokken de Mongolen westwaarts, en versloegen in de loop der tijd een aantal van de sterkste legers in Azië en Europa. Waarom de Mongolen deze veldtochten ondernamen is niet duidelijk, maar de Mongoolse aanvallen veroorzaakten angst en beven in Europa.
De Slag bij Bouvines
In dit artikel kijken we naar het verloop van de slag bij Bouvines. Deze vond plaats in de zomer van 1214.
De slag bij Kortrijk
De slag bij Kortrijk in 1302, in latere tijden ook wel de Guldensporenslag genoemd, heeft een belangrijke plaats in de geschiedenis van België. De slag is het begin van de Belgische vaderlandsliefde en de basis voor een verandering in de samenstelling van legers.
Krijgskunst - Strategische Principes
In dit artikel worden de principes van de (middeleeuwse) strategie besproken. Vervolgens wordt ingegaan op offensieve en defensieve strategie.
Tactieken op het slagveld
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van een aantal algemene tactische punten op het slagveld. De onderwerpen die aan bod komen zijn: Terreinkeuze, Opmars, Slagorde, Bevelvoerder en reserves & Terugtocht en vlucht.
Voetvolk op het Slagveld
In het grootste deel van Europa namen gedurende de vroege middeleeuwen de ridders het slagveld over van de voetsoldaten, maar vooral in de noordelijke gebieden waar het terrein ongunstig was voor cavalerie bleven velen vasthouden aan de oude gebruiken.
Vrouwen en oorlog in de middeleeuwen
In dit artikel wordt ingegaan op de rol van middeleeuwse vrouwen in oorlogen. Zij konden op allerlei verschillende manieren bij oorlogen betrokken raken, en hun rol hierbij was lang niet zo passief als vaak wordt verondersteld.

WAPENS
Het Duitse langzwaard - Döbringer's tips
De eerste Duitse zwaardmeester die een fechtbuch schreef, was Johannes Liechtenauer. Van hem zijn geen geschriften bewaard gebleven. Het oudste boek dat zijn systeem beschrijft is een handschrift dat waarschijnlijk is geschreven door Hanko Döbringer rond 1389.
Zwaard-en-beukelaar - na I.33
Manuscript I.33, ook wel het Tower Fechtbuch genoemd wordt, is het vroegst bekende manuscript waarin vechttechnieken beschreven worden. I.33 is het enige manuscript dat volledig gewijd is aan de beschrijving van zwaard-en-beukelaartechnieken.
Zwaard-en-beukelaar volgens I.33
Manuscript I.33, ook bekend als het Tower of Walpurgis Fechtbuch, is het vroegst gedateerde manuscript uit de middeleeuws Europese krijgskunsttraditie en behandelt in tweeëndertig, dubbelzijdig beschreven en geïllustreerde bladzijden een systeem van zwaard- en-beukelaartechnieken.
  
 
Bataille 2021