Scharen
Moderators: Administrators SAG Lezers: Gasten
Scharen
Vaak wordt gedacht dat instrumenten in de Middeleeuwen veel primitiever waren dan in onze tijd, en dat het daarom moeilijker was om gedetailleerd werk te doen. Dit wordt ook beweerd van de schaar maar is echter niet waar: in de Middeleeuwen bestonden diverse soorten scharen, elk met een eigen doel; ook zeer gecompliceerde en precieze werkjes konden met de Middeleeuwse schaar worden uitgevoerd. Het woord schaar (scissors in het Engels) is afgeleid van het Franse ciseaux (twaalfde eeuw) en cisoires (dertiende eeuw). De schaar werd waarschijnlijk uitgevonden in de Egyptische periode, rond 1500 v.C., en er zijn vele archeologische vondsten van Romeinse scharen. Een belangrijk verschil met moderne scharen is echter dat oorsponkelijk de twee snijmessen van boven aan elkaar verbonden waren (dit type schaar wordt 'klipper' genoemd, of shears in het Engels); scharen waarbij de twee messen door een scharnier met elkaar verbonden zijn werden in de Romeinse periode uitgevonden. Waar in de Romeinse periode scharen van brons waren gemaakt, werd dit later vervangen door ijzer, een materiaal dat erg vergankelijk is. Daarom zijn er helaas weinig archeologische vondsten uit de periode tot de zestiende eeuw. De vondsten die we hebben tonen echter dat juist vanaf de dertiende eeuw het modern type schaar steeds meer gebruikelijk werd, hoewel tot in de zestiende eeuw klippers veelgebruikte voorwerpen bleven. Vondsten - Scharen en klippers zijn gevonden in o.a. Frankrijk (in Rougier werden 33 scharen van het scharnierende type gevonden, die gedateerd zijn tussen de vroege dertiende en late veertiende eeuw), Engeland, Zweden en het Middellandse zee gebied. De dateringen zijn tussen de elfde en de vijftiende eeuw. Manuscripten - Een aantal afbeeldingen in laat middeleeuwse manuscripten toont ons dat de scharnierende scharen veelgebruikte voorwerpen waren door natuurlijk manufacturiers en kleermakers. Schaapherders gebruiken met name de klippers. Van andere ambachten is ons niet helemaal duidelijk wie exact welke vorm schaar gebruikte. Glas-in-lood-ramen - Er bestonden ook gildes van kleermakers, die scharen als symbool gebruikten en ook op schilden is het niet ongehoord om een schaar af te beelden. In de kathedraal van Freiburg in Duitsland is een raam te zien dat gedoneerd werd door het Kleermakersgilde. Om hun gift te identificeren werd een grote schaar in het raam afgebeeld.Ook op een ander Duits glas in loodraam is een duidelijke schaar afgebeeld dat duidelijk het schild van een bepaald persoon toont.
Een andere belangrijke bron voor Middeleeuwse scharen zijn kledingstukken die bewaard zijn gebleven. Veel van de vroegere middeleeuwse kledingstukken zijn simpel te maken, maar dat komt vooral omdat men zuinig met stof wilde omgaan, niet vanwege slechte scharen. Er bestaan wel degelijk zeer fijne, gedetailleerde kledingstukken.
Bronnen:
Geschreven namens de S.A.G. in opdracht van de Orde der Noorderwind Eerste versie November 2011 |
||||||||||||||||||||||||||
Bas | Laatst gewijzigd: Za, 4 maa '17, 14:29 |