Hosen
door Reinier van Noort

Als beenbedekking droeg de man (er is ook een vrouwenvariant) in de dertiende eeuw een soort kousen, bekend als hosen (chausses in het Frans). Ze bedekten bijna het gehele been en doorgaans zat er ook een voet aan vast. Deze hosen zijn dus vergelijkbaar met de kousen van tegenwoordig, maar elastiek was nog niet uitgevonden. De hosen moeten dan ook omhoog gehouden worden door ze met touwtjes aan het braieskoord te bevestigen. Illustraties van hosen zijn veelvuldig te vinden, bijvoorbeeld in de Maciejowskibijbel. Alle bronnen tonen strak om het been zittende hosen.

Het maken van voetloze hosen*
Hosen moeten het liefst gemaakt worden van wol. Dit omdat het mooier zit (het is iets rekbaarder), en warmer is (maar zeker niet te warm in de zomer!). Het maken van strak om het been passende hosen van niet elastische materialen die toch beweging toelaten is lastig. Een manier om dit op te lossen is door de hosen diagonaal (met een hoek van 45 graden) op de weving van de stof te knippen. Door de manier waarop stof geweven is laat het parallel aan de draden geen rek toe, maar in een hoek van 45 graden daarop wel.

Voor het maken van hosen zijn de toekomstige drager (in braies) en nog iemand nodig. Knip eerst de ruwe vorm uit de stof. De afstand tussen A en B moet ruim om het bovenbeen passen (~75cm). De afstand tussen C en D moet (heel) ruim om de enkel passen (~30cm of meer). De afstand tussen AC en BD is ongeveer de lengte van het been (~1-1.2m).

Speld deze ruwe vorm vervolgens om het been van de drager heen (strak!). Let er hierbij op dat de naad mooi recht en aan de achterkant van het been komt te zitten. Degene voor wie de hosen zijn moet bij het spelden zijn braies dragen en verder niets om zijn benen hebben. Dit om de pasvorm goed te krijgen (speld de stof ook om de braies heen zoals de hosen gedragen zullen worden). Probeer na het spelden te bewegen, lukt dit niet, maak de hosen dan waar nodig wat wijder (niet te veel!). Houd er rekening mee dat de stof nog wel wat gaat rekken uiteindelijk dus een klein verlies aan beweeglijkheid is acceptabel. Een tweede belangrijk punt is het kunnen aan- en uittrekken van de hose. Hiervoor moet de hose los genoeg gemaakt worden rond de enkel. Dit moet ook weer door proberen-en-corrigeren goed gemaakt worden. Als de hose passend genaaid is (naaimachine), kan de overgebleven rand stof worden weggeknipt en afgewerkt. Vervolgens moeten de onderrand en de bovenkant afgewerkt worden. Vouw de onderrand om en werk deze af. De bovenkant moet worden bijgeknipt zodat de punt vooraan ongeveer bij het braieskoord komt (wel wat lager!), de achterkant komt lager; iets onder billen.

Bevestiging aan de braies
De meest gemakkelijke en sterke manier is om de hoek te pakken, er een stukje stof of iets dergelijks in te stoppen en dan een koord om die "knoop" heen te draaien. Als alternatief kun je in de punt 2 ogen maken en daar het koord doorheen werken.

Klaar! Zie hieronder hoe je je strakke hozen aantrekt over je wijde braies:

* Uit historisch oogpunt zijn hosen zonder voeten eraan minder correct dan hosen met voeten. Echter, wanneer je hoge schoenen draagt,zijn voeten aan de hosen niet zichtbaar, hoewel de hosen wel mooier gaan zitten met voet eraan. Bij het dragen van lage schoenen is een voet aan de hosen wel zichtbaar en dus nodig. Een voorbeeld van hosen met voet is hier te vinden: http://www.personal.utulsa.edu/~marc-carlson/cloth/bockhose.html.