Braies
door RvN

Braies zijn het (vaak duidelijk zichtbare) mannenondergoed van de 13e eeuw. Ze zijn veelvuldig te zien in illustraties in de Maciejowski bijbel en andere bronnen, waar ze er altijd vergelijkbaar uitzien.
Het zijn een soort zeer volumeuze broeken die tot op de kuiten hangen. In de Maciejowski bijbel (en andere bronnen) worden ze altijd wit uitgebeeld, en aan de manier waarop ze plooien is te zien dat ze waarschijnlijk van linnen gemaakt waren. Er is op een aantal illustraties te zien dat de pijpen aan de binnenkant van het been een deel open zijn, dit zorgt er onder andere voor dat de braies makkelijk in de strakke hosen gestopt kunnen worden. Rond de middel is een grote hoeveelheid extra stof te zien. Deze extra stof geeft de braies de niet erg flatterende luier-look. De braies worden met een riem of een koord om de middel geknoopt. De hosen worden ook aan dit koord bevestigd.

Het maken van braies
Voor het maken van braies is meer stof nodig dan logisch lijkt. Wit (of ongebleekt) linnen is makkelijk te krijgen. Het is prettiger als de linnen wat zachter is (de braies zijn wel je onderbroek!), en let er ook op dat je niet te dun linnen koopt (dat kan genant worden).

Het patroon ziet er als volgt uit (zie de afbeelding rechts):
A-B: 250 cm
A-C: 100 cm
C-D: 50 cm
D-B: 100cm
B-J: 7.5 cm
I-E: 7.5 cm (hetzelfde als B-J!)
D-G: 90 cm (ongeveer)
H-G: 41 cm
K-J: 41 cm (hetzelfde als H-G!)

Sommige mensen hebben gewerkt met een totale breedt van de stof (A-B) van 2 meter door alle breedtematen aan te passen. Dit lijkt ook te werken. Het is verstandig om de braies uit je stof te knippen met A-B langs de rand, zodat dat lange stuk alvast afgewerkt is! Het in elkaar zetten van de braies is niet moeilijk. Eerst vouw je de stof om langs de lijn bij J, en naai je dit vast. Dit geeft een koker waar het koord of de riem doorheen kan. Doe hetzelfde langs de lijn bij I. Als je de stof bij J naar boven toe gevouwen hebt, moet je dat ook met de stof bij I doen. Vervolgens draai je de stof om en vouw je de koker bij I-E omhoog zodat deze op de koker bij C-D ligt. Vouw ook de zijkanten naar dit middenstuk toe, zodat H bij K terecht komt en J bij I. Naai vervolgens H aan K, J aan I en de stof ertussen aan elkaar. Doe hetzelfde aan de andere kant. Let erop dat de naad naar dezelfde kant komt als de omgevouwen koker (binnenkant). De overgebleven gaten bij punt B-J-I-E en equivalent moet je open laten (wel afwerken!). Hier worden de hosen vastgebonden aan het touw van de braies. Je kunt dit gat aan de binnenkant eventueel wel dichtnaaien. De vorm van de braies is er nu (een soort H minus de bovenste stukken van de poten), en het kledingstuk is dan ook bijna klaar. De pijpen worden afgemaakt door ze vanaf het punt H-K zo'n tien centimeter naar beneden dicht te naaien. De rest wordt open gehouden. Nu moeten alle randen afgewerkt worden. Tenslotte moeten er nog twee gaten geknipt worden middenin de buitenkant van het korte stuk koker tussen de naden. Hier komt het braies koord door naar buiten om het vast te knopen. Werk deze gaten ook weer af zodat het niet kapot gaat.

Braieskoord
Maak het braieskoord van wol of linnen in een lichte neutrale kleur, zodat het niet zo opvalt. Een goede suggestie voor het braies koord is een wollen koord gevlochten om de vinger. Maak dit niet te dun (dat snijdt!).

Tot slot nog een laatste gedachte: "While some may think that braies cut to this pattern may look daft to our current way of looking at things, they do recreate the shape that this underwear was, and they are utterly lovely to wear in a light breeze, either hoseless or hose-down after fighting on a hot day!"

Illustratie:
- Villard de Honnecourt (1230) - Worstelaars

_________________________________________________________

Geschreven namens de S.A.G. in opdracht van de Orde der Noorderwind
Eerste versie maart 2007 - Tweede versie maart 2010