Borduren
Moderators: Administrators SAG Lezers: Gasten
Borduren Borduurwerk in de Maciejowski Bijbel
Inhoud: Borduurwerk • Steken • Brokaat • Verenigingsvoorschriften Borduren is het versieren van stoffen op allerlei manieren; niet alleen kleding kon worden geborduurd, ook in kastelen waren de muren vaak bekleed met wandtapijten en doeken. Deze dienden niet alleen om de grote hallen wat op te vrolijken, maar ook tegen de tocht en als geluidsisolatie. Borduren kon naast door het maken van een patroon met naald en draad ook bijvoorbeeld door het maken van appliqués (vlakken stof die op een andere stof genaaid worden). Een aantal mooie voorbeelden: Appliqués op het tapijt van Bayeux Appliqués op de jurk van koningin Bathilde
Borduurwerk op een tasje Borduurwerk op een tasje Detail van borduurwerk op een kledingstuk
Verschillende afbeeldingen in de Maciejowski Bijbel lijken borduurwerk weer te geven: Hier is de onderrand van de tuniek en de rand bij de mouwen versierd met borduurwerk. Alle versieringen in de hele Bijbel zijn in het wit aangegeven, maar het is onduidelijk of dit ook betekende dat al het borduurwerk wit was. Detail uit de Maciejowski Detail uit de Maciejowski
Niet alleen de rand van kledingstukken kon worden geborduurd. Deze jurk is over het hele oppervlakte versierd met kleine gekleurde details in rood en geel. In de dertiende en veertiende eeuw was dit echter relatief zeldzaam; men beperkte zich meestal tot smalle of brede banden langs hals, pols en zoom. Het borduurwerk in de Maciejowski Bijbel is vrij eenvoudig: simpele geometrische patronen die zich steeds herhalen. Het kan zijn dat de stippen die in het patroon afgebeeld zijn in feite kralen zijn, maar dat is niet bij alle afbeeldingen duidelijk. Ook in de Codex Manesse zien we zulk eenvoudig borduurwerk, bijvoorbeeld op dit zadelkleed, deze reismantel en de afbeelding hier linksonder: Borduurwerk op een handschoen in de Codex Manesse Witwerk uit de 14e eeuw
Het soort steken dat gebruikt werd verschilt van de huidige manier van borduren; de nu populaire kruissteek werd toen bijvoorbeeld niet gebruikt. De meest gangbare steken waren de kettingsteek, steelsteek, stiksteek, rijgsteek en platsteek; ook werden de spansteek, platsteek, Bayeuxsteek, en kloostersteek gebruikt. Steelsteek Stiksteek Rijgsteek Platsteek Kettingsteek Spansteek Het soort steken dat gebruikt werd verschilde niet zo veel per regio in Europa: het verschil zit hem niet zozeer in de kennis van steken maar wat men per regio mooi vond en wat in de mode was. Populaire borduurmotieven waren gestileerde bladeren en bloemen, geometrische vormen, lijnen, en diermotieven. Ook kwam het gebruik van goud en zijde opzetten in de dertiende eeuw; dit gebeurde onder invloed van de kruistochten en groeiende handel, die goud en zijde gemakkelijker verkrijgbaar maakten in het westen. Echter ook al in vroegere periodes werd al zijde en met name veel goud gebruikt. Borduurwerk in de Codex Manesse Borduurwerk in de Codex Manesse Borduurwerk in de Codex Manesse
Brokaat in de Maciejowski?
Ook werden parels en edelstenen in borduurwerk gebruikt. In de dertiende eeuw werden vooral parels in borduurwerk gebruikt, maar amper andere stenen. Bij het versieren van kleding is het belangrijk in het oog te houden dat veel van de voorbeelden in de bronnen, alsmede de nog bestaande kledingstukken, komen uit kerkschatten en/of het eigendom waren van de meest rijke, machtige mensen van hun tijd: koningen, keizers en de katholieke kerk. Omdat Noorderwind geen mensen van zulke status uitbeeldt, kunnen we hieruit wel inspiratie halen, maar moeten we ons inhouden en dit niet kopiëren. Aan de andere kant wilden middeleeuwers natuurlijk de hoogste sociale klasse na-apen. Zij probeerden te kopiëren wat de adel deed om zo met de mode mee te gaan, maar moesten rekening houden met hun beurs. Daarom kan je bij het borduren rekening houden met het materiaal dat je gebruikt: kies bijvoorbeeld niet voor zijde, maar voor wol, niet voor edelstenen en parels, maar voor glaskraaltjes, maak een bandje niet 8, maar 4 cm breed, enzovoorts. Het borduren van je eigen kleding en accessoires was en is een manier om jezelf van anderen te onderscheiden en een bepaalde status te claimen. Nog enkele voorbeelden van gereconstrueerd Middeleeuws borduurwerk vind je hier:
Geschreven namens de S.A.G. in opdracht van de Orde der Noorderwind
Eerste versie maart 2012 Rúna namens S.A.G. |
||||||||
Bas | Laatst gewijzigd: Za, 4 maa '17, 14:13 |